وقتی به دنیا می آییم، به جز رفتارهای غریزی، هیچ چیز نمی دانیم. نه از احساساتمان با خبریم، نه افکار و باورهای داریم و نه شناختی از خودمان. در گستره تجربه‌ها و آنچه می آموزیم به تدریج خیلی چیزها را یاد می گیریم. یاد می گیریم که چگونه هستیم و چه ویژگی‌هایی داریم، توانمند هستیم یا ناتوان، ارزشمندیم یا ناچیز و بی ارزش. تمام باورهایی که نسبت به خودمان داریم توسط دیگران ساخته و پرداخته می‌شود، اطرافیان ما آینه هایی هستند که تصویر ما را به ما نشان می دهند، اما آیا این آینه ها شفاف و صاف هستند و ما را آنگونه که هستیم نشان می‌دهند یا آینه های کج و موج دار و محدب و مقعر؟ اطرافیان ما هر بار با جمله‌ای تصویری را که از ما دارند به ما نشان می دهند و ما آن تصویر را باور میکنیم. فرض کنید کودکی هستم که هنگام رفتن به مهدکودک کفش هایمان را با تأنی می پوشیم، مادرمان به ما می‌گوید:” تو چقدر دست و پا چلفتی هستی”. مادر ممکن است چند بار این جمله را به ما بگوید و ما خودمان را دست و پا چلفتی باور کنیم. ممکن است وقتی میخواهیم کلید برق را روشن کنیم دستمان به کلید نرسد و پدرمان به ما بگوید: ” تو نمیتونی” و بعد از بارها که کلمات نمیتونی را می‌شنویم، تصویر کودکی ناتوان را به عنوان واقعیت وجودی مان باور کنیم. انگار هر بار از ما عکسی می گیرند که در طول دوران کودکی به میلیون‌ها عکس تبدیل می‌شود و فیلم این عکس‌ها در بخش آگاه و ناخودآگاه ما روی هم قرار می‌گیرد و آنچه که در نوجوانی و جوانی از خودمان تصور میکنیم، برآیند این همه فیلم است که روی هم قرار دارد و عکس خاصی را به ما نشان می‌دهد. عکسی که گمان می کنیم خود واقعی ماست. وقتی این تصویرها را به خودمان نسبت می دهیم، خودمان را خجالتی_ کمرو_ ناتوان، کم‌هوش، وابسته، فاقد خلاقیت، بی عرضه و…. می پنداریم و این همه باعث می شود تا احترام و عزت نفس ارزشمندی مان را باور نکنیم. در این شرایط ما عزت نفس کسب نکرده ایم. ممکن است با وجود موفقیت‌های بسیار، هرگاه عدم موفقیت یا اشتباهی داشته باشیم، به القائات قبلی اطرافیانمان بیشتر ایمان بیاوریم و تدریجاً عزت نفس بسیار پایینی داشته باشیم. وقتی عزت نفس کاهش یافت، مستعد افسردگی، اضطراب و مشکلات روانی می شویم و قادر به برقراری ارتباط با دیگران نیستیم و این همه موجب سرخوردگی و یأس و دلسردی و دید منفی به زندگی می شود. باید بدانیم با وجود برخی اشتباهات و ندانم کاری ها، در مجموع بسیار دوست داشتنی و توانمند هستم. من می توانم در این یکبار و فقط یکباری که در این کره خاکی هستم، تلاش کنم، موفق شوم و لذت ببرم.
